Podatek od plastiku uchwalony – na co się przygotować?

Plastik jest jednym z najbardziej powszechnych materiałów używanych w produkcji towarów na całym świecie. Wraz ze wzrostem spożycia dóbr konsumpcyjnych, zwiększa się również produkcja plastiku, a w konsekwencji jego ilość wytwarzana i wyrzucana na świecie. W Polsce problem z plastikiem, podobnie jak w innych krajach, jest szczególnie palący. Według danych opublikowanych przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Polsce w ciągu ostatnich 10 lat ilość wytworzonego plastiku zwiększyła się o około 30%. W związku z powyższym, ustawodawca zdecydował się na wprowadzenie zmian i nowelizacji w tym zakresie.

Problem plastiku w Polsce i na świecie

Problem plastiku jest ogromny również na skalę globalną. Według szacunków opracowanych przez Fundację Ellen MacArthur, w ciągu ostatnich 60 lat wyprodukowano na całym świecie około 8,3 miliarda ton plastiku, z czego tylko 9% zostało poddane recyklingowi. Szacuje się, że w 2050 roku w oceanach będzie więcej plastiku niż ryb, a rocznie do oceanów trafia około 8 milionów ton plastiku.Temat opłat za wykorzystanie plastiku jest coraz bardziej aktualny ze względu na globalny problem związany z zanieczyszczeniem środowiska plastikowymi odpadami. W związku z tym, w ostatnich latach rząd i samorządy wprowadziły różne mechanizmy zachęcające do ograniczenia zużycia plastiku, a także do jego segregowania i recyklingu.

Od pierwszego stycznia 2021 roku wprowadzono nowy sposób finansowania budżetu UE na okres od 2021 do 2027 roku. Polega on na opłacie pobieranej od odpadów opakowaniowych z tworzyw sztucznych, które nie zostaną poddane recyklingowi, a często nazywany jest „podatkiem od plastiku”. Polska co roku płaci aż 1,7 miliarda złotych z tego tytułu.

Ponadto, w Polsce funkcjonują również różne programy i inicjatywy skierowane do konsumentów, zachęcające do ograniczenia zużycia plastiku. Przykładowo, wiele sklepów wprowadziło opłaty za plastikowe torby, co miało na celu zachęcenie klientów do korzystania z wielokrotnego użytku toreb. Ponadto, popularne stały się kampanie promujące stosowanie wielokrotnego użytku butelek, kubków czy sztućców. W związku z powyższym, widoczny jest trend i zachęty ze strony władzy do ograniczenia plastiku.

Nowe obowiązki przedsiębiorców

Kluczową rolę w tym zakresie w Unii Europejskiej pełni zaś tzw. dyrektywa Single Use Plastic (SPU), która musiała zostać implementowana do polskiego porządku prawnego. Informacja o podpisaniu ustawy o zmianie ustawy o obowiązkach przedsiębiorców dotyczących gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej, a także innych ustaw, została opublikowana na stronie Prezydenta RP w dniu 27 kwietnia 2023 roku. Ustawa ta ma na celu wprowadzenie do polskiego prawa postanowień dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/904, znanej jako dyrektywa plastikowa z dnia 5 czerwca 2019 roku, która to ma na celu ograniczenie wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko.

Zgodnie z nowelizacją, do obrotu nie będą mogły być wprowadzane produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych wymienione w załączniku nr 7 dyrektywy UE oraz wyroby wykonane z oksydegradowalnych tworzyw sztucznych. W praktyce oznacza to, że w 2024 roku znikną z rynku niektóre produkty, takie jak patyczki higieniczne, sztućce (widelce, noże, łyżki, pałeczki), talerze, słomki, mieszadełka do napojów, patyczki mocowane do balonów, pojemniki na żywność oraz pojemniki i niektóre kubki na napoje.

Ponadto, przedsiębiorcy zostaną zobowiązani do informowania konsumentów o negatywnym wpływie jednorazowych produktów plastikowych, które kupują. Aby to zrealizować, firmy będą musiały umieścić czytelne oznaczenia na opakowaniach, takich jak podpaski higieniczne, tampony i ich aplikatory, chusteczki nawilżane czy też wyroby tytoniowe. Dodatkowo, wprowadzona zostanie nowa opłata do ceny produktów jednorazowych, wynosząca maksymalnie 1 złoty. Będzie ona naliczana na niektóre produkty jednorazowe wydawane klientom, takie jak opakowania na napoje i żywność. Sieci handlowe będą również zobowiązane do zapewnienia alternatywnych rozwiązań dla jednorazowych kubków plastikowych.

Dołącz do Instytutu i bądź z nami w stałym kontakcie Rejestracja – IKiDP

Powiązane artykuły