Fundacje rodzinne stają się coraz bardziej popularnym narzędziem do zarządzania majątkiem i planowania sukcesji w Polsce. Umożliwiają one właścicielom przedsiębiorstw i zamożnym rodzinom przechowywanie i ochronę majątku, jednocześnie zapewniając płynne przekazywanie go kolejnym pokoleniom. Fundacje te są również instrumentem efektywnego planowania podatkowego. Na jakie kluczowe aspekty księgowe i podatkowe dotyczące gromadzenia mienia w fundacji rodzinnej warto zwrócić uwagę?
Gromadzenie mienia w fundacji rodzinnej
Fundacje rodzinne w Polsce regulowane są przez ustawę o fundacjach rodzinnych -ustawa ta wprowadza szczególne zasady dotyczące tworzenia, funkcjonowania i likwidacji fundacji rodzinnych, kładąc nacisk na ich wykorzystanie w zarządzaniu majątkiem oraz ochronie interesów rodziny fundatora. Fundacje rodzinne prowadzą przy tym pełną księgowość zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości. Przekazane do fundacji mienie jest ujmowane w księgach jako aktywa.
Poza nimi, w przypadku fundacji rodzinnej konieczne może być także wniesienie odpowiedniego majątku statutowego, który określony jest w statucie fundacji. Poza aktywami i majątkiem statutowym niezwykle duże znaczenie mogą mieć także kwestie takie jak:
- Zasady wyceny aktywów.
- Ustalenie wartości funduszu statutowego.
- Zasady ewidencji innych funduszy fundacji rodzinnej.
- Ewidencja wartości podatkowej mienia.
- Zasady wyceny i ewidencji inwestycji.
- Zasady amortyzacji bilansowej oraz inne.
Aspekty podatkowe i księgowe
Oprócz prawidłowego ustalenia planu kont i polityki rachunkowości fundacji rodzinnej, należy zadbać także o kwestie podatkowe dotyczące takiego podmiotu. Może pojawić się w niej bowiem np. podatek aż 19% przy najmie (przy braku skorzystania ze zwolnień wskazanych w ustawie), podatek od nieruchomości komercyjnych czy też podatek od tzw. ukrytych zysków (15% CIT).
W praktyce mamy sześć rodzajów takich ukrytych zysków:
- Wszelkie odsetki, prowizje, dodatkowe wynagrodzenia oraz inne przychody wynikające z tego, że podmiot powiązany pożyczył pieniądze fundacji rodzinnej.
- Darowizny lub inne nieodpłatne lub częściowo odpłatne świadczenia przekazane na rzecz beneficjenta, fundatora, podmiotu powiązanego z beneficjentem, fundatorem lub fundacją rodzinną.
- Świadczenia na rzecz beneficjenta, fundatora lub podmiotu powiązanego z beneficjentem, fundatorem lub fundacją rodzinną z tytułu np. usług doradczych, księgowych, badania rynku, usług prawnych, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, usług rekrutacji pracowników i pozyskiwania personelu, gwarancji i poręczeń oraz świadczeń o podobnym charakterze.
- Różnica między wartością rynkową transakcji a ustaloną ceną tej transakcji.
- Pożyczka udzielona przez fundację rodzinną beneficjentowi w tej części, która podlegała zwrotowi w danym roku podatkowym i nie została zwrócona do dnia upływu terminu złożenia deklaracji.
- Pożyczka udzielona przez fundację rodzinną beneficjentowi na okres co najmniej 10 lat albo na okres krótszy niż 10 lat, jeżeli ostateczny termin obowiązywania umowy wyniósł co najmniej 10 lat.
Fundacja rodzinna chroni zatem majątek przed roszczeniami zewnętrznymi i wewnętrznymi konfliktami rodzinnymi, ale należy uważać na kwestie dotyczące księgowości i podatków dotyczących tego podmiotu. Jednakże ułatwia ona przy tym zarządzanie majątkiem i planowanie sukcesji, szczególnie w przypadku dużych, rodzinnych przedsiębiorstw. Wybranie fundacji rodzinnej może też prowadzić do optymalizacji podatkowej poprzez odpowiednie zarządzanie przepływami finansowymi i środkami. Trzeba przy tym jednak pamiętać, że fundacja rodzinna nie jest pozbawiona wyzwań. Złożoność przepisów prawnych i podatkowych może być trudna do zarządzania bez profesjonalnej pomocy. Podobnie samo utrzymanie fundacji rodzinnej wiąże się z różnego rodzaju kosztami, w tym księgowymi. Istotna jest także oczywiście konieczność przestrzegania odpowiednich wymogów prawnych i podatkowych.
Wobec tego, fundacje rodzinne w Polsce stanowią skuteczne narzędzie zarządzania majątkiem i planowania sukcesji. Gromadzenie mienia w fundacji wymaga jednak starannego planowania i przestrzegania złożonych przepisów księgowych i podatkowych. Kluczowe jest zapewnienie zgodności z obowiązującymi przepisami oraz efektywne zarządzanie finansami fundacji, aby maksymalizować korzyści i minimalizować ryzyka związane z jej działalnością.
Skorzystaj z praktycznej wiedzy na temat fundacji rodzinnej i dołącz do kursu – Jak prowadzić fundację rodzinną – podatki, rachunkowość, dokumenty