Fundacja rodzinna zapłaci 25% CIT od aportu nieruchomości – ważny wyrok WSA!

W ostatnich czasie w Polsce rośnie zainteresowanie fundacjami rodzinnymi jako narzędziami do zarządzania majątkiem rodzinnym. Podstawowym celem fundacji rodzinnej jest zabezpieczenie majątku oraz jego gromadzenie. Niemniej przy odpowiednim ułożeniu struktury biznesowej fundacja rodzinna może być również narzędziem dla planowania podatkowego pełniąc funkcję podmiotu holdingowego. Ostatni wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (WSA) w sprawie opodatkowania aportu nieruchomości do fundacji rodzinnej stanowi ważny punkt odniesienia dla przedsiębiorców i osób fizycznych korzystających z tego rozwiązania. 

Istotny wyrok WSA 

Fundacje rodzinne są często wykorzystywane do przechowywania i zarządzania majątkiem rodzinnym. W przypadku, gdy fundator wnosi do fundacji nieruchomość, a następie fundacja decyduje o zbyciu tej nieruchomości, pojawia się pytanie o konsekwencje podatkowe takiego działania. Kluczowym zagadnieniem jest to, czy fundacja rodzinna musi zapłacić podatek dochodowy od osób prawnych (CIT) od wartości wniesionej nieruchomości. 

Ostatnie wyroki Wojewódzkich Sądów Administracyjnych (WSA) w Warszawie i Poznaniu wprowadzają kontrowersje i niepewność w tym zakresie. WSA w Warszawie w wyroku (8 maja 2024 r., sygn. akt III SA/Wa 597/24) orzekł, że zakup nieruchomości przez fundację rodzinną, a następnie wniesienie jej aportem do spółki kapitałowej, jest niedozwoloną działalnością. Sąd uznał, że taka transakcja, mająca na celu głównie optymalizację podatkową, jest obciążona sankcyjnym podatkiem dochodowym od osób prawnych (CIT) w wysokości 25%. Wyrok ten podkreśla, że fundacje rodzinne, które dokonują takich transakcji, muszą liczyć się z wysokim podatkiem od dochodów uzyskanych w wyniku wniesienia nieruchomości jako aportu.  

 W kontrze do wyroku warszawskiego, WSA w Poznaniu (wyrok z 14 maja 2024 r., sygn. akt I SA/Po 152/24) wydał orzeczenie, w którym uznał, że wniesienie wcześniej zakupionej nieruchomości do spółki celowej (zależnej) przez fundację rodzinną jest dla fundacji neutralne podatkowo. Poznański sąd uchylił interpretację dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 22 grudnia 2023 r. (0111-KDIB1-2.4010.495.2023.2.ANK), która wskazywała na sankcyjne opodatkowania takiej czynności w stawce 25% CIT. Sąd uznał, że fundacja rodzinna nie traci zwolnienia podatkowego w związku z wniesieniem nieruchomości do spółki, co oznacza brak obowiązku płacenia wysokiego podatku. 

Sprawy te dotyczą interpretacji przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz zakresu dozwolonej działalności gospodarczej fundacji rodzinnej. Wyrok warszawski wskazuje na możliwą próbę nadużycia prawa poprzez wniesienie nieruchomości do fundacji rodzinnej, a następnie jej wniesienie jako aport do spółki celowej, co zdaniem sądu wykracza poza dozwolone granice działalności gospodarczej fundacji rodzinnej podlegającej zwolnienie od podatku dochodowego, co prowadzi do nałożenia sankcyjnego CIT. Natomiast WSA w Poznaniu, w przeciwieństwie do warszawskiego sądu, uznał wniesienie nieruchomości do spółki celowej za neutralne podatkowo, podkreślając, że jeśli nieruchomość została nabyta w ramach działalności fundacji, nie powinno to prowadzić do utraty zwolnienia podatkowego. Różnice między orzeczeniami wskazują na brak jednolitego stanowiska w kwestii opodatkowania wniesienia nieruchomości nabytej uprzednio przez ten podmiot jako  aportu do spółki przez fundacje rodzinne i traktowania tej transakcji jako dozwolonej działalności fundacji rodzinnej. Przepisy prawne w tym zakresie mogą być interpretowane różnie, co prowadzi do niepewności dla podatników. 

Fundacja rodzinna zapłaci 25% CIT? 

Fundatorzy muszą brać pod uwagę rozbieżności w zakresie rozumienia zakresu dozwolonej działalności fundacji rodzinnej oraz ryzyko powstania sankcyjnego opodatkowania.   Pojawiają się wątpliwości odnośnie możliwości nabycia aktywa przez fundację rodzinną i dalszego jej zbycia, a także rozumienia samego pojęcia zbycia nieruchomości przez fundację rodzinną, czego wyraz stanowią odmienne stanowiska zaprezentowane przez sądy w obu wyrokach.  

Przed wniesieniem nieruchomości do fundacji rodzinnej i dalszymi planami jej ulokowania w spółce, warto skonsultować się z doradcą podatkowym, aby zrozumieć pełne konsekwencje podatkowe i rozważyć alternatywne rozwiązania. Istotne może być także wystąpienie o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej, ponieważ nie można na ten moment posiłkować się utrwalonym stanowiskiem organów podatkowych w tej kwestii.  Fundatorzy powinni przeprowadzić szczegółową analizę kosztów związanych z wniesieniem nieruchomości do fundacji, uwzględniając podatek CIT oraz potencjalne korzyści długoterminowe. 

Podsumowując, wyrok WSA w Warszawie oraz WSA w Poznaniu wskazują na istotne różnice w interpretacji przepisów dotyczących opodatkowania aportu nieruchomości przez fundacje rodzinne oraz rozumienia dozwolonego zakresu działalności gospodarczej. W związku z tym, fundacje powinny podejść do takich transakcji z należytą ostrożnością i dbałością o zgodność z obowiązującymi przepisami. 

Praktyczne informacje znajdziesz w naszych kursach dotyczących fundacji rodzinnej https://platforma.ikidp.pl/courses/jak-prowadzic-fundacje-rodzinna-podatki-rachunkowosc-dokumenty/  

Autor

Redaktor prowadzący

Redaktor naczelny