Decyzja w postępowaniu podatkowym – jak ją zaskarżyć?

Kontrola podatkowa to proces, w którym organy podatkowe sprawdzają prawidłowość wypełniania obowiązków podatkowych przez podatników. Organ podatkowy kończy kontrolę sporządzeniem protokołu lub wyniku kontroli. Następnie, na bazie kontroli może być wszczęte postępowanie podatkowe, w wyniku którego organ podatkowy wydaje decyzję określającą zobowiązanie podatkowe, naliczającą dodatkowe kwoty do zapłaty lub ustalającą inne konsekwencje prawne związane z naruszeniem przepisów podatkowych. Jeśli podatnik nie zgadza się z taką decyzją, ma prawo do jej zaskarżenia. W dzisiejszym opracowaniu przedstawiamy kroki i procedury związane z odwołaniem od decyzji wydanej w ramach postępowania podatkowego.  

Zaskarżenie decyzji w postepowaniu podatkowym. Uzupełnienie i sprostowanie 

Zasadniczo, jeśli chodzi o postępowanie podatkowe i decyzję wydaną w ramach tego postępowania, to powinna być ona kompletna, spójna i w pełni rozstrzygać to, co ustalono w stanie faktycznym. Jeżeli decyzja zawiera omyłki lub jest niepełna, to może ona ulec sprostowaniu lub uzupełnieniu. W każdej decyzji zgodnie z przepisami mamy odpowiednie elementy – są to przede wszystkim podstawa prawna, rozstrzygnięcie i uzasadnienie. Tutaj najczęstszym zarzutem, jaki możemy już skonstruować w przypadku zaskarżenia decyzji (na podstawie samych elementów, jakie decyzja powinna zawierać) jest zarzut dotyczący uzasadnienia. W praktyce często nasze zarzuty idą w tym kierunku, że w stanie faktycznym ustalonym przez organ mamy luki, jest on niepełny, nieprawidłowy. Możemy w tym zakresie wskazać, co organ ustalił w sposób nieprawidłowy, co ustalił tylko po to, aby wykazać z góry założoną tezę, jakimi dowodami się kierował, a jakie powinien jeszcze przeprowadzić. 

Jeżeli decyzja posiada wszystkie te trzy elementy, to wtedy decyzja jest kompletna. Jeśli zaś któregoś z tych elementów brakuje, to mamy środek w postaci uzupełnienia decyzja. Wtedy organ o dany brakujący element będzie tę decyzję uzupełniał. Sprostowanie występuje natomiast wtedy, kiedy mamy do czynienia z omyłkami – najczęściej pisarskimi, rachmistrzowskimi. Dotyczy kwestii omyłkowych, formalnych, nie zaś błędnych ustaleń organu dotyczących stanu faktycznego danej sprawy. 

Zaskarżenie decyzji może zaś nastąpić, gdy podatnik uzna, że np. decyzja została wydana z naruszeniem prawa (np. niewłaściwe zastosowanie przepisów podatkowych – materialnych), nie wszystkie fakty zostały uwzględnione przez organ podatkowy, a także jeżeli  doszło do proceduralnych uchybień w trakcie przeprowadzania kontroli czy postępowania podatkowego (naruszenie przepisów procesowych)..  

Jakie wzory pism podatnik powinien  przygotować w toku postępowania? 

W przypadku zaskarżenia decyzji, ale także wcześniej w ramach postępowania podatkowego także mogą pojawić nam się różnego rodzaju pisma, których wzory dobrze jest  mieć przygotowane wcześniej.  Na tym etapie przydatne może być posiadanie wzoru odpowiedzi na wezwanie organu – w którym przedstawiamy informacje dotyczące dokumentów, informacje wynikające z dokumentów oraz kontekst dotyczący danej sytuacji (transakcji).  

Oprócz tego, składamy także wnioski dowodowe. W kontroli to organ jest gospodarzem i to inicjatywa jest po jego stronie. Jeżeli widzimy, że kontrola idzie w niekorzystnym dla nas kierunku (jest z góry założona teza i organ ją realizuje), to wówczas jest to dobry moment, aby zasygnalizować niepoprawne działania  organu i ich jednostronny kierunek. W postępowaniu podatkowym my, jako  strona, mamy  inicjatywę dowodową są równą z organem i jest to ten moment, aby rozwinąć cały wachlarz środków dowodowych po stronie podatnika. Po kontroli możemy, w samym już toczącym się postępowaniu podatkowym widzimy co ustalił organ, jakie ma do nas zarzuty i jakie zebrał na to dowody. Możemy wtedy zacząć skutecznie się bronić i przedstawiać dowody na naszą korzyść. Warto odwołać się  także do środka dowodowego w postaci zeznań strony, zwłaszcza gdy postępowanie ku końcowi. Może to pozwolić na uzupełnienie braków dowodowych, które wystąpiły w toku postępowania. 

Jeżeli sprawa zbliża się ku końcowi i lada moment ma zostać wydana decyzja, to organ informuje nas o możliwości końcowego zapoznania się z materiałem dowodowym. Jeszcze przed wydaniem końcowej decyzji zgodnie z art. 200 ustawy Ordynacja podatkowa możemy zająć stanowisko w sprawie. Na tym etapie można już wstępnie wskazać na uchylenia organu, które mogą powodować to, że decyzja będzie wydana przedwcześnie. Dotyczy to np. sytuacji, kiedy organ nie przeprowadził wszystkich dowodów, nie udowodnił danej okoliczności, co stanowi, że decyzja jest przedwczesna. Może to być istotne także wobec dalszego zaskarżenia decyzji wydanej w toku postępowania. Poza tym, w międzyczasie możemy też korzystać z wzorów dotyczących pism formalnych takich jak np. wniosek o wyłączenie pracownika czy też żądanie wydania z akt uwierzytelnionych odpisów dokumentów.  

Z uwagi na powyższe, należy wskazać, że zaskarżenie decyzji wydanej w ramach postępowania podatkowego to często wieloetapowy proces, w którym podatnik ma możliwość obrony swoich praw. Podatnik ma prawo do zaskarżenia decyzji najpierw do organu odwoławczego, a następnie, jeśli to konieczne, wniesienia skarg do sądów administracyjnych. Ważne jest, aby na każdym etapie procesu dokładnie analizować treść decyzji/ wyroku oraz korzystać z pomocy prawnej, jeśli jest to konieczne. Możliwość wniesienia skargi do WSA czy też NSA pojawia się zwykle w przypadku, kiedy to organy jednak nieuchronnie nie podzielają naszej argumentacji, a my przeszliśmy przez postępowanie  zarówno przed organem pierwszej, jak i drugiej instancji. Kwestie związane z tymi skargami zostaną przez nas omówione na gruncie kolejnego z artykułów na blogu. 

Skorzystaj z kompleksowego wsparcia w tworzeniu pism podatkowych na każdym etapie kontaktów z urzędem – https://platforma.ikidp.pl/courses/wzory-pism-podatkowych-czynnosci-sprawdzajace-kontrole-postepowania-podatkowe-i-sadowo-administracyjne-zabezpieczenia-i-egzekucje/  

Autor

Redaktor prowadzący

Redaktor naczelny