Kontrole podatkowe budzą w przedsiębiorcach zrozumiały niepokój. Nagłe pojawienie się przedstawicieli organu podatkowego, wręczenie upoważnienia do przeprowadzenia kontroli i zapowiedź szczegółowego przeglądu dokumentów księgowych to sytuacje, które prowokują emocje i obawy o dalszy bieg wydarzeń. Kluczowym zadaniem pełnomocnika w takich przypadkach jest nie tylko zapewnienie wsparcia prawnego, ale także odpowiednie pokierowanie całą procedurą, by uniknąć pułapek, jakie mogą pojawić się w toku kontroli.
Kontrole podatkowe
Jednym z najczęstszych błędów popełnianych przez kontrolowanych jest brak znajomości przepisów regulujących zasady przeprowadzania kontroli podatkowych. Organy podatkowe wypełniając swoje obowiązki powinny działać w granicach prawa, jednak praktyka pokazuje, że zdarzają się sytuacje, gdy przekraczają swoje kompetencje. Przykładem może być żądanie udostępnienia dokumentacji nieobjętej zakresem kontroli czy wykonywanie czynności poza wyznaczonym czasem. Rolą pełnomocnika jest natychmiastowe identyfikowanie takich sytuacji i reagowanie na nie w sposób adekwatny do powagi sytuacji.
Ponadto, każda kontrola podatkowa składa się z kilku etapów, a ich przebieg jest ściśle określony przepisami prawa. Szczególnie istotne jest odebranie upoważnienia do przeprowadzenia kontroli oraz protokołu jej zakończenia. Na etapie rozpoczęcia kontroli należy sprawdzić, czy przedstawione dokumenty są zgodne z wymogami prawnymi – czy zawierają odpowiednie elementy, podpisy, a także czy kontrola dotyczy właściwego okresu rozliczeniowego i przedmiotu.
W trakcie samej kontroli należy zwracać uwagę na zachowanie procedur przez organ, w tym na przestrzeganie terminów, zakres wymaganych od nas informacji oraz poszanowanie praw podatnika. Istotnym momentem jest także zakończenie kontroli, kiedy sporządzany jest protokół. W tym wypadku pełnomocnik powinien dokładnie przeanalizować jego treść. Jeżeli nie zgadzamy się z ustaleniami zawartymi w protokole kontroli, możemy przedstawić zastrzeżenia lub wyjaśnienia. Mamy na to 14 dni od dnia doręczenia protokołu (art. 291 ustawy Ordynacja podatkowa).
Relacja pełnomocnika z klientem. Jakie pułapki czekają?
Nie bez znaczenia jest także jakość współpracy między pełnomocnikiem a jego klientem. Aby pomoc prawnika była efektywna, konieczne jest przekazanie mu wszystkich niezbędnych informacji oraz dokumentów związanych z przedmiotem kontroli. Należy pamiętać, że zatajenie jakichkolwiek faktów może doprowadzić do sytuacji, w której reakcja na zarzuty organu okaże się nieskuteczna.
Kluczowym elementem relacji jest również wzajemne zaufanie oraz otwarta komunikacja. Pełnomocnik powinien regularnie informować klienta o przebiegu kontroli, jej wynikach i dalszych możliwych scenariuszach działań. Klient zaś powinien respektować wskazówki pełnomocnika i nie podejmować działań na własną rękę, szczególnie tych, które mogłyby pogorszyć jego sytuację.
Jednym z najważniejszych zadań pełnomocnika w tym zakresie jest bowiem ochrona klienta przed potencjalnymi pułapkami prawnymi. Organy podatkowe mogą podejmować działania zmierzające do uzyskania dodatkowych informacji lub dokumentów, które mogą być wykorzystane przeciwko kontrolowanemu. Pełnomocnik powinien ocenić, czy żądania organu mieszczą się w granicach prawa, a w razie wątpliwości domagać się wyjaśnienia podstaw prawnych żądanych czynności.
Innym przykładem pułapki może być zbyt szybkie podejmowanie decyzji pod presją organu. Działania takie jak natychmiastowe przyznanie się do błędów czy też udostępnienie całej dokumentacji bez wyraźnego żądania organu w tym zakresie mogą skutkować niekorzystnymi konsekwencjami. Dlatego tak ważne jest zachowanie spokoju i skonsultowanie każdej decyzji z pełnomocnikiem.
Jednocześnie taki pełnomocnik ponosi dużą odpowiedzialność za skuteczność prowadzonej obrony interesów klienta. Musi nie tylko posiadać gruntowną wiedzę z zakresu prawa podatkowego, ale także biegle poruszać się w procedurach kontrolnych i mieć zdolność do szybkiego reagowania na zmieniające się okoliczności. Profesjonalizm, skrupulatność oraz zdolność do budowania partnerskiej relacji z klientem to cechy, które decydują o powodzeniu w toku kontroli podatkowej.
Podsumowując, kontrola podatkowa nie musi oznaczać chaosu i nerwowości. Przy odpowiednim wsparciu ze strony pełnomocnika możliwe jest nie tylko skuteczne zabezpieczenie interesów klienta, ale także uniknięcie wielu potencjalnych zagrożeń. Kluczem do sukcesu jest świadomość praw i obowiązków oraz sprawna współpraca między stronami.
Skorzystaj z kompleksowego wsparcia w tworzeniu pism podatkowych na każdym etapie kontaktów z urzędem – https://platforma.ikidp.pl/courses/wzory-pism-podatkowych-czynnosci-sprawdzajace-kontrole-postepowania-podatkowe-i-sadowo-administracyjne-zabezpieczenia-i-egzekucje/
Autor

Agata Kotwica-Stefańska
Adwokat, specjalizacja – postępowanie cywilne, administracyjne i karne
Zajmuje się bieżącą obsługą przedsiębiorców, sporządza opinie prawne oraz reprezentuje klientów w trakcie postępowań przed sądami powszechnymi i sądami administracyjnymi. LinkedIn
Redaktor prowadzący

Adrian Szydlik
Radca prawny, entuzjasta rozwiązań edukacyjnych w prawie i podatkach
Właściciel Kancelarii AS Legal&Tax, platformy z kursami online dla studentów prawa ,,Prawo dla Ciebie” oraz współwłaściciel centrum szkoleń ,,S&G Akademia”. Z Instytutem Księgowości i Doradztwa Podatkowego współpracuje od 2023 roku, odpowiada za dobór tematyczny publikowanych treści, aktywnie wspiera proces ich powstawania i publikowania. LinkedIn
Redaktor naczelny

prof. Adam Mariański
Przewodniczący Rady Programowej Instytutu Księgowości i Doradztwa Podatkowego
Lider i założyciel Mariański Group oraz Instytutu Księgowości i Doradztwa Podatkowego. Doświadczony doradca polskich firm rodzinnych, w tym także w procesie sukcesji biznesu, współtwórca ostatecznej wersji ustawy o fundacjach rodzinnych. Najlepszy w Polsce doradca podatkowy w dziedzinie podatku dochodowego według 13. ,14. oraz 17. edycji rankingu „Rzeczpospolitej”. Specjalizuje się w sukcesji podatkowej, fundacji rodzinnej, podatkach dochodowych, kontrolach i postępowaniu podatkowym oraz w ochronie praw jednostki w prawie podatkowym i planowaniu podatkowym. LinkedIn