Przychody pasywne – czy są uwzględniane w warunkach uprawniających do skorzystania z estońskiego CIT

Estoński CIT od kilku lat jest w Polsce alternatywną formą opodatkowania, która pozwala spółkom kapitałowym na odroczenie obowiązku podatkowego do momentu wypłaty zysku wspólnikom. Nie jest to jednak rozwiązanie dostępne dla każdej spółki – ustawodawca wprowadził szereg warunków, które muszą zostać spełnione, aby podatnik mógł wybrać tę formę opodatkowania lub ją utrzymać. Jednym z kluczowych kryteriów jest udział przychodów pasywnych w ogólnej strukturze przychodów spółki. Przepisy ustawy o CIT wyraźnie wskazują, że przedsiębiorstwo nie może generować nadmiernej części dochodów ze źródeł niezwiązanych z faktyczną działalnością gospodarczą, ponieważ celem estońskiego CIT jest premiowanie realnej aktywności operacyjnej, a nie pasywnego lokowania kapitału.

Przychody pasywne

Zgodnie z art. 28j ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT mniej niż 50% przychodów spółki osiągniętych w poprzednim roku podatkowym – liczonych z uwzględnieniem kwoty należnego podatku VAT – może pochodzić z przychodów pasywnych. Ustawodawca enumeratywnie wskazuje źródła przychodów pasywnych, które podlegają badaniu. Są to w szczególności wierzytelności, odsetki i pożytki od pożyczek, część odsetkowa rat leasingowych, poręczenia i gwarancje, prawa autorskie i prawa własności przemysłowej, w tym ich zbycie, zbycie i realizacja praw z instrumentów finansowych oraz określone transakcje z podmiotami powiązanymi, jeżeli w ich ramach nie jest tworzona wartość dodana ekonomiczna lub jest ona znikoma.

To właśnie ostatni element katalogu budzi najwięcej wątpliwości interpretacyjnych, ponieważ wymaga każdorazowej oceny charakteru transakcji i jej znaczenia ekonomicznego. W praktyce oznacza to, że spółka, która przekroczy ustawowy próg 50% udziału przychodów pasywnych w ogólnej strukturze przychodów, traci możliwość wejścia w estoński CIT lub zostaje z niego wyłączona.

Organy podatkowe muszą ocenić, czy w ramach konkretnej współpracy rzeczywiście powstaje wartość dodana, czy też spółka formalnie generuje przychody od powiązanego podmiotu, które jednak nie stanowią efektu faktycznej działalności operacyjnej. Tego rodzaju sprawa była przedmiotem interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 20 stycznia 2025 r., nr 0111-KDIB1-1.4010.700.2024.1.AW.

Interpretacja dyrektora KIS

Sprawa dotyczyła spółki opodatkowanej estońskim CIT, która świadczyła usługi serwisu sieci telewizji kablowej. Jej kontrahentem była spółka powiązana – dostawca tej telewizji, który z kolei pobierał opłaty od abonentów za serwis i przekazywał je następnie serwisantowi. Powstało pytanie, czy przekazywane kwoty należy traktować jako przychód od podmiotu powiązanego, co mogłoby rodzić ryzyko zaliczenia ich do przychodów pasywnych.

Organ podatkowy potwierdził, że w takiej sytuacji przychodem spółki serwisowej są środki uzyskiwane faktycznie od klientów, a rola spółki powiązanej sprowadza się wyłącznie do pośrednika przekazującego płatność. Tym samym takie przychody nie są kwalifikowane jako uzyskane od podmiotu powiązanego i nie obciążają limitu przychodów pasywnych. Tym samym spółka nie narusza warunku określonego w art. 28j ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT i zachowuje prawo do stosowania ryczałtu od dochodów spółek.

Interpretacja ta ma istotne znaczenie dla spółek działających w ramach grup kapitałowych i rozliczających się na zasadach estońskiego CIT. Potwierdza bowiem, że w analizie przychodów pasywnych kluczowe jest ustalenie rzeczywistego źródła przychodu oraz charakteru świadczenia. Jeżeli spółka powiązana pełni jedynie funkcję techniczną w przekazywaniu środków, przychód nie traci swojego pierwotnego charakteru i nie jest obciążony ryzykiem zakwalifikowania do katalogu pasywnego. Daje to większą pewność przedsiębiorcom, którzy obawiali się, że każda transakcja z udziałem podmiotów powiązanych będzie automatycznie podlegała rygorom ograniczającym możliwość korzystania z estońskiego CIT.

Wobec tego, estoński CIT wymaga od podatników zachowania szczególnej ostrożności w zakresie monitorowania struktury przychodów. Przekroczenie progu 50% przychodów pasywnych w ogólnej sumie przychodów wyłącza możliwość korzystania z tej formy opodatkowania. Jednocześnie interpretacja z 20 stycznia 2025 r. wnosi istotną klarowność w zakresie transakcji z podmiotami powiązanymi, pokazując, że przychody uzyskane faktycznie od klientów nie tracą charakteru przychodów operacyjnych tylko dlatego, że przepływ środków odbywa się przez spółkę powiązaną. To ważny sygnał dla przedsiębiorstw planujących lub stosujących estoński CIT, by dokładnie analizowały źródła swoich dochodów i nie rezygnowały pochopnie z tej formy opodatkowania w obawie przed błędną kwalifikacją przychodów.

Sprawdź i skorzystaj z kursu podatkowo-księgowego o estońskim CIT https://platforma.ikidp.pl/courses/rachunkowosc-spolek-na-estonskim-cit-z-planem-kont-i-polityka-rachunkowosci/

Autor

Redaktor prowadzący

Redaktor naczelny