Podatek od czynności cywilnoprawnych, często określany skrótem PCC, jest jednym z podatków obowiązujących w wielu krajach, w tym w Polsce. Jest to rodzaj podatku, który nakłada się na określone czynności prawne, takie jak umowy sprzedaży, umowy pożyczki oraz wiele innych. Pojawia się jednak pytanie – czy taki podatek należy zapłacić także np. od zakupu mieszkania nabytego w ramach licytacji?
PCC od zakupu mieszkania
Co do zasady PCC jest podatkiem, który ma na celu generowanie dochodów dla budżetu państwa. Ma także funkcję kontrolną i regulacyjną, ponieważ wymaga dokumentowania i zgłaszania określonych transakcji. Podstawowym przedmiotem opodatkowania jest umowa lub czynność prawnoprawna, którą strony zawierają. Stawki PCC oraz mechanizmy obliczania podatku różnią się w zależności od rodzaju czynności prawnej. Może to dotyczyć np. transakcji zakupu nieruchomości. Nabywając nieruchomość na rynku wtórnym jesteśmy zobowiązani do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych, czyli podatku PCC. Wynosi on 2% wartości rynkowej mieszkania lub domu będącego przedmiotem transakcji. Zarówno PCC od kupna mieszkania, jak i VAT płaci zawsze nabywca nieruchomości. Takiej opłaty nie uiszcza za to sprzedający.
Brak PCC od mieszkania kupionego na licytacji?
Mieszkanie zakupione z licytacji to nieruchomość, która została wystawiona na licytację i sprzedana na aukcji publicznej. Jest to stosunkowo nietypowy sposób nabycia nieruchomości, który może wiązać się z pewnymi wyzwaniami i ryzykiem. Sama licytacja nieruchomości to proces publicznej sprzedaży nieruchomości, zazwyczaj prowadzony przez organy egzekucyjne, takie jak komornicy sądowi, w celu zaspokojenia roszczeń wierzycieli lub likwidacji majątku danej osoby.
W ostatnim czasie w Polsce zaczęły pojawiać się pytania i problemy dotyczące tego czy od zakupu takiej nieruchomości także musimy zapłacić PCC. We wcześniejszej interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 29 czerwca 2021 r. (0111-KDIB2-2.4014.90.2021.1.MZ), organ wskazywał bowiem, że przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ww. ustawy podatkowi temu podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych. W ocenie organu nabycie nieruchomości oraz udziału w nieruchomości w postępowaniu egzekucyjnym na gruncie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych kwalifikowane jest jak sprzedaż. Takie nabycie podlegało zatem opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
W ostatnim czasie w ramach interpretacji indywidualnej z 2023 roku fiskus zmienił jednak zdanie. Urząd skarbowy nie zamierza już pobierać podatku od osób nabywających nieruchomości podczas publicznych sprzedaży, które przeprowadza. Wyjaśniono, że jeśli nieruchomość zostaje zakupiona w wyniku publicznej licytacji, to nabywca nie jest zobligowany do uiszczenia tej daniny. Tego rodzaju transakcja nie jest bowiem uważana za czynność cywilnoprawną wymienioną w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych.
Szef Krajowej Administracji Skarbowej zmienił wobec tego wcześniejszą, niekorzystną dla podatników interpretację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC). Takie rozwiązanie należy uznać za słuszne i korzystne dla podatników nabywających nieruchomość w ten właśnie sposób.
Reasumując, podatek od czynności cywilnoprawnych jest ważnym źródłem dochodów dla państwa i stanowi istotny element systemu podatkowego. Jest on również ważnym narzędziem w kontroli i regulacji różnych transakcji prawnych. Dlatego też, osoby i firmy uczestniczące w takich czynnościach powinny być odpowiednio zaznajomione z przepisami dotyczącymi PCC i spełniać swoje obowiązki podatkowe. W przypadku nabycia licytacji z nieruchomości wydaje się, że obecnie według fiskusa zapłata podatku PCC od takiej czynności nie jest konieczna, jednak warto rozważyć indywidualnie każdy taki przypadek. Bądź na bieżąco z najważniejszymi zmianami podatkowymi, dołącz do Instytutu IKiDP – rejestracja