Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (sp. z o.o.) stanowi popularną formę prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce. Jest to struktura, która łączy pewne korzyści podatkowe z ograniczoną odpowiedzialnością wspólników. Przy wyborze formy prowadzenia swojej działalności trzeba jednak pamiętać, że będąc członkiem zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialności także można ponosić odpowiedzialność ze swojego majątku za zobowiązania spółki. Jakie są to jednak przypadki?
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością to spółka handlowa, kapitałowa. Regulacje dotyczące tego rodzaju spółki są zawarte głównie na gruncie Kodeksu spółek handlowych. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością może być utworzona przez jedną albo więcej osób w każdym celu prawnie dopuszczalnym, chyba że ustawa stanowi inaczej. Nie może być ona jednak zawiązana wyłącznie przez inną jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Zasadą w tym wypadku jest jednak to, iż wspólnicy są zobowiązani jedynie do świadczeń określonych w umowie spółki, a także nie odpowiadają za zobowiązania spółki (ale ponoszą ryzyko wniesionymi do spółki wkładami oraz ewentualnie dodatkowymi świadczeniami – np. dopłaty, powtarzające się świadczenia niepieniężne).
Wspólnicy spółki z o.o. zobowiązani są do wniesienia określonych wkładów pieniężnych lub niepieniężnych na pokrycie kapitału zakładowego. Minimalny kapitał zakładowy w przypadku tej spółki wynosi 5.000,00 zł. Jednym z wyjątków dotyczących odpowiedzialności jest sytuacja, kiedy spółka znajduje się jeszcze w organizacji (po podpisaniu umowy spółki, a przed jej rejestracją w KRS). Wówczas za zobowiązania spółki kapitałowej w organizacji odpowiadają solidarnie spółka i osoby, które działały w jej imieniu. Wspólnik albo akcjonariusz spółki kapitałowej w organizacji odpowiada solidarnie z tymi podmiotami, za jej zobowiązania do wartości niewniesionego wkładu na pokrycie objętych udziałów lub akcji.
Odstępstwo od reguły ma miejsce również w przypadku, gdy do spółki wniesione zostają niepieniężne wkłady, które są obciążone wadą prawną lub fizyczną (zgodnie z art. 14 § 2 k.s.h.) lub gdy ich wartość jest znacznie zawyżona (zgodnie z art. 175 § 1 k.s.h.). W pierwszej sytuacji wspólnik zobowiązany jest do zrekompensowania spółce różnicy pomiędzy ustaloną wartością a rzeczywistą wartością przekazanego wkładu, chyba że umowa spółki przewiduje inne rozwiązania. W drugim przypadku, zarówno wspólnik, który dokonał nadmiernego wkładu, jak i członkowie zarządu, którzy świadomie zgłosili tę sytuację do rejestru, są wspólnie zobowiązani do pokrycia spółce brakującej wartości.
Odpowiedzialność członków zarządu za zobowiązania
Inny wyjątek odnosi się do sytuacji, gdy powstaje szkoda w trakcie tworzenia spółki, a wspólnik, ze swojej winy, narusza przepisy prawa, co przyczynia się do szkody dla spółki (zgodnie z art. 292 k.s.h.). Taka sytuacja może mieć miejsce, na przykład, gdy zostają wypłacone wynagrodzenia za usługi świadczone przy zakładaniu spółki z funduszy przeznaczonych na pokrycie kapitału zakładowego, w przypadku zawyżenia wartości aportów, błędów w formułowaniu umowy spółki lub uzyskania korzyści niewspółmiernych do poniesionych nakładów.
Wreszcie, warto także wskazać na art. 299 k.s.h., którego często dotyczą różnego rodzaju spory sądowe. Zasadniczo bowiem jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, to wtedy członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania. Warto jednak pamiętać, że członek zarządu może się uwolnić od odpowiedzialności, jeżeli wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub w tym samym czasie wydano postanowienie o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo o zatwierdzeniu układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu, albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło nie z jego winy, albo że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewydania postanowienia o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo niezatwierdzenia układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu wierzyciel nie poniósł szkody.
Jeżeli zatem wspólnik pełni również rolę członka zarządu w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością (co jest dość powszechne, zwłaszcza w mniejszych przedsiębiorstwach), to nie zmniejsza to jego odpowiedzialności za zobowiązania spółki, jak przewidziano w powyższym przepisie. Nie ma znaczenia, czy osoba pełniąca funkcję członka zarządu jest jednocześnie wspólnikiem spółki, czy też jest to osoba spoza grona wspólników.
Podsumowując, spółka z o. o. może być korzystną formą prowadzenia działalności gospodarczej z uwagi na pewne korzyści podatkowe oraz ograniczenie odpowiedzialności wspólników. Jednak członkowie zarządu powinni być świadomi swojej odpowiedzialności za działania podejmowane w ramach zarządzania spółką i stosować się do przepisów prawa oraz obowiązków wynikających z umowy spółki. Dlatego też przed podjęciem decyzji o założeniu lub uczestnictwie w spółce z o.o. zaleca się konsultację z doradcą podatkowym lub prawnikiem w celu dokładnego zrozumienia konsekwencji prawnych i podatkowych.
Szukasz informacji o podatkach? Zapraszam na bloga blog – podatki