Fundacja rodzinna stanowi osobę prawną utworzoną przez fundatora w celu gromadzenia majątku oraz zarządzania nim w interesie beneficjentów oraz spełniania świadczeń na rzecz beneficjentów. Jednym z kluczowych aspektów funkcjonowania fundacji rodzinnej są jej rozliczenia podatkowe i księgowanie.
Rozliczenia podatkowe w fundacji rodzinnej
Jak zostało wspomniane w naszych poprzednich artykułach na blogu, fundacja rodzinna równocześnie opodatkowana jest przynajmniej w pięciu różnych formach. To wszystko powinniśmy uwzględnić w planie kont, tak, aby panować nad różnorodnością opodatkowania fundacji rodzinnej. Wszystko to wpływa także na szereg różnego rodzaju kwestii oraz problemów związanych z prawidłowym księgowaniem działalności takiej fundacji.
Jako przykład rozliczenia PIT i CIT w kontekście świadczenia dla beneficjentów można wskazać sytuację, w której beneficjent, siostrzeniec fundatora, otrzymał świadczenie – udostępnienie mienia fundacji na 1 miesiąc. Wartość rynkowa świadczenia wynosiła 10.000,00 zł. W takim przypadku podatek CIT wynosił będzie 15% (1500 zł), a podatek PIT 10% (1000 zł), z uwagi na to, iż beneficjentem był siostrzeniec fundatora.
Pojawia się wówczas pytanie – jak ma to miejsce w przypadku księgowania takiej sytuacji? Zobowiązanie z tytułu CIT będzie wynosiło 1500 zł, zobowiązanie z tytułu PIT 1000 zł, natomiast należności od beneficjentów 1.000 zł (jako zwrot PIT). Zawsze będziemy się domagać zwrotu tych kwot od beneficjenta. W przypadku świadczeń pieniężnych będziemy mogli to potrącić – wypłacić te kwoty netto, jak w przypadku wynagrodzeń. W przypadku zaś świadczeń niepieniężnych musimy go natomiast zawsze z tytułu zapłaconego PIT obciążyć, bo tak jest to określone na gruncie prawa podatkowego.
W kontekście księgowania przy fundacji rodzinnej istotne może być także wydzielanie funduszy – oddzielne konto na fundusz przeznaczony na działalność gospodarczą, osobne konto na funduszu na działalność statutową, a przelewy między tymi funduszami księgować na należności i zobowiązania wewnętrzne. Ma to na celu takie działanie, aby można było panować nad płynnością finansową fundacji rodzinnej.
Fundacja rodzinna – księgowanie
Fundacja rodzinna jest objęta pełną rachunkowością oraz podlega opodatkowaniu podatkiem CIT i jest płatnikiem podatku PIT. Fundacje rodzinne prowadzą księgowość zgodnie z zasadami podwójnej księgowości, co pozwala na dokładne rejestrowanie i monitorowanie wszystkich transakcji. Głównym celem prowadzenia rachunkowości w fundacji rodzinnej jest utrzymanie precyzyjnych zapisów dotyczących przychodów, wydatków oraz aktywów. Aby zapewnić rzetelność i przejrzystość, niezbędne jest przestrzeganie standardów rachunkowości i raportowania, powszechnie akceptowanych i stosowanych w Polsce.
Aby rozpocząć obsługę księgową fundacji rodzinnej, konieczne jest najpierw opracowanie polityki rachunkowości, uwzględniającego specyficzne cele fundacji oraz przepisy prawne dotyczące jej działalności. Polityka ta określa, jakie konta księgowe będą używane do rejestrowania poszczególnych transakcji finansowych. Istotne są w tym zakresie także sprawozdania finansowe, które to są integralną częścią rachunkowości fundacji rodzinnych. Obejmują one swoim zakresem m.in. bilans, rachunek zysków i strat oraz informację dodatkową.
Fundacja rodzinna ma bowiem obowiązek przestrzegania przepisów ustawy o rachunkowości. W ramach tych przepisów, rachunkowość jednostek, do których fundacja rodzinna należy, obejmuje między innymi:
- przyjęte zasady oraz politykę rachunkowości,
- prowadzenie ksiąg rachunkowych,
- okresowe ustalanie lub sprawdzanie drogą inwentaryzacji rzeczywistego stanu aktywów i pasywów,
- sporządzanie sprawozdań finansowych.
Mimo, że ustawodawca, tworząc fundacje rodzinne jako nową instytucję, nie wprowadził zbyt wielu specjalistycznych przepisów dotyczących rachunkowości dedykowanych tylko im, to fundacje te są zobowiązane do stosowania ogólnych rozwiązań kierowanych do innych podmiotów objętych przepisami ustawy o rachunkowości.
Z uwagi na rodzinny charakter firmy, wybór podmiotu do prowadzenia księgowości fundacji rodzinnej to często więcej niż tylko delegowanie prowadzenia ksiąg rachunkowych. Często wymaga to także znajomości danej branży oraz specyficznych relacji łączących poszczególne osoby w fundacji rodzinnej. Nadto, często fundacja rodzinna będzie angażować się w różnorodne działania gospodarcze. W związku z tym konieczne może okazać się znalezieni podmiotu, który nie tylko prowadził będzie księgowość danej fundacji, ale także pomoże w spełnieniu określonych obowiązków sprawozdawczych oraz zrealizuje okresowe audyty.
Praktyczne informacje znajdziesz w naszych kursach dotyczących fundacji rodzinnej Jak prowadzić fundację rodzinną – podatki, rachunkowość, dokumenty