Obowiązek zapewnienia okularów korekcyjnych przez pracodawcę
Okulary korekcyjne to narzędzie, które może wpłynąć na wydajność pracy pracownika oraz jego zdrowie. Rola okularów korekcyjnych w pracy jest szczególnie ważna w przypadku osób, które wykonują prace wymagające precyzji i skupienia. Przykładami takich prac mogą być prace biurowe czy też prace związane z obsługą maszyn. Jak jednak kształtują się kwestie prawne związane z zakupem takich okularów – czy pracownik musi pokryć koszt zapewnienia okularów korekcyjnych dla pracownika?
Obowiązki pracodawcy
W Polsce, zgodnie z Kodeksem Pracy, pracodawcy mają obowiązek zapewnienia pracownikom niezbędnych narzędzi i sprzętu do wykonywania pracy. Zasadą jest zatem, że pracodawcy muszą zapewnić pracownikom odpowiedni sprzęt i wyposażenie, takie jak np. regulowane krzesła, ergonomiczne biurka, a także odpowiednie oświetlenie. Wobec tego wydaje się, że jeśli pracownik posiada wadę wzroku i potrzebuje okularów korekcyjnych, to pracodawca po spełnieniu przez pracownika odpowiednich warunków, powinien zapewnić mu także mu takie okulary.
W przypadku pracowników, którzy pracują w warunkach wymagających pracy przy komputerze, takie konieczne do pracy narzędzia to między innymi bowiem właśnie okulary korekcyjne. Pracodawcy mają dodatkowo obowiązek zapewnić pracownikom bezpieczne i higieniczne warunki pracy, czyli zgodne z zasadami BHP. Jak wskazuje Kodeks pracy, pracodawca musi chronić zdrowie i życie pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. Oznacza to, że jeśli pracownik skarży się na problemy z widzeniem, pracodawca powinien pokryć koszty wykonania badań celem ustalenia, czy konieczne jest korzystanie przez niego z okularów korekcyjnych do pracy.
Okulary korekcyjne od pracodawcy?
Kluczowe znaczenie w tym zakresie posiada także Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 1 grudnia 1998 roku (a zwłaszcza jego paragraf 8), które to nakłada na pracodawcę obowiązek zapewnienia pracownikom, którzy pracują na stanowiskach z monitorem ekranowym, profilaktycznej opieki zdrowotnej, zgodnie z odrębnymi przepisami. Według rozporządzenia, monitor ekranowy jest to zaś urządzenie wyświetlające informacje w trybie alfanumerycznym lub graficznym, bez względu na sposób uzyskiwania obrazu. Pracownikiem jest natomiast każda osoba zatrudniona przez pracodawcę, w tym praktykant i stażysta, który korzysta z monitora ekranowego przez co najmniej połowę czasu pracy. Według załącznika nr 1 do rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z 30 maja 1996 r., badanie lekarskie pracowników oraz profilaktyczna opieka zdrowotna nad pracownikami są przeprowadzane co do zasady co 5 lat.
Według kolejnych przepisów wskazanego rozporządzenia, pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom okulary korygujące wzrok, zgodne z zaleceniem lekarza, jeżeli wyniki badań okulistycznych przeprowadzonych w ramach profilaktycznej opieki zdrowotnej wykażą potrzebę ich stosowania podczas pracy przy obsłudze monitora ekranowego. Dodatkowym warunkiem w tym przypadku musi być jednak to, że pracownik spędza przy takim monitorze co najmniej połowę dobowego wymiaru czasu pracy. Oddzielne regulacje oraz wymogi (np. bardziej korzystne dla pracownika) mogą być jednak ustanowione w ramach aktów wewnątrzzakładowych w danym zakładzie pracy.
Reasumując zatem, pracodawcy co do zasady są zobowiązani do zapewnienia pracownikom niezbędnych środków ochrony indywidualnej, w tym okularów korekcyjnych, jeśli ich stanowisko pracy wymaga korzystania z takich środków. Pracownik może żądać od pracodawcy zapewnienia mu okularów korekcyjnych lub zwrotu kosztów ich zakupu, jeśli ich używanie jest konieczne do wykonywania pracy. Konieczne jest jednak spełnienie odpowiednich, wymienionych wyżej warunków i przejście odpowiednich badań, a kluczowe znaczenie może posiadać wynik tych badań. Pieniądze przeznaczone na zwrot pracownikowi za zakup okularów korekcyjnych nie podlegają także opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Warto jednak pamiętać, że pracodawcy mają obowiązek zapewnić tylko niezbędne narzędzia i wyposażenie. Jeśli pracownik ma już okulary korekcyjne, ale wymagają one wymiany lub ulepszenia, to koszty te co do zasady powinien ponieść pracownik. Podobnie, jeśli pracownik potrzebuje okularów o specjalnych parametrach lub marki, a pracodawca zapewnia jedynie standardowe okulary korekcyjne, koszt dodatkowych usług lub specjalistycznych okularów także powinien ponieść pracownik. W przypadku gdy pracodawca nie spełnia zaś obowiązku zapewnienia okularów korekcyjnych pracownikom, pracownicy mają prawo zgłosić ten fakt do odpowiednich organów i w razie potrzeby dochodzić swoich praw przed sądem pracy. Zwiększ swoje kompetencje i zapisz się na nasze kursy kursy-IKiDP.