Jak wygląda kontrola celno-skarbowa i czego dotyczy?

Kontrola celno-skarbowa to procedura przeprowadzana przez organy celne i skarbowe, które ma na celu monitorowanie zgodności z przepisami celno-skarbowymi oraz zwalczanie nielegalnych praktyk związanych z przemytem, unikaniem opodatkowania i naruszaniem przepisów celnych oraz skarbowych. W Polsce kontrola celno-skarbowa jest ważnym narzędziem służącym do zapewnienia uczciwości i przejrzystości obrotu towarowego i finansowego. Jak wygląda jednak taka kontrola i jakie akty prawne regulują ten proces?

Kontrola celno-skarbowa w Polsce

Kwestie związane z kontrolą celno-skarbową w Polsce zostały uregulowane przede wszystkim w ustawie o Krajowej Administracji Skarbowej. Związane jest to z tym, że KAS stanowi wyspecjalizowaną administrację rządową wykonującą zadania z zakresu realizacji dochodów z tytułu podatków, opłat oraz niepodatkowych należności budżetowych, a także m.in. należności celnych. W ramach KAS wyodrębnia się natomiast Służbę Celno-Skarbową, będącą jednolitą i umundurowaną formacją, którą tworzą jej funkcjonariusze.

Kontroli celno-skarbowej podlega przestrzeganie przepisów:

1. prawa podatkowego w rozumieniu Ordynacji podatkowej;
2. prawa celnego oraz innych przepisów związanych z przywozem i wywozem towarów w obrocie między obszarem celnym Unii Europejskiej a państwami trzecimi, w szczególności przepisów dotyczących towarów objętych ograniczeniami lub zakazami;
3. regulujących urządzanie i prowadzenie gier hazardowych,
4. w zakresie posiadania automatów do gier hazardowych;
5. prawa dewizowego w określonym zakresie,
6. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu oraz innych.

Jednym z głównych celów kontroli jest identyfikacja i zwalczanie nielegalnych działań, takich jak przemyt towarów, nielegalna produkcja i dystrybucja wyrobów akcyzowych, oraz inne formy nielegalnego handlu. Kontrole celno-skarbowe mają na celu zapobieganie unikaniu opodatkowania poprzez ukrywanie dochodów lub stosowanie nieuczciwych praktyk podatkowych. Nadto, organy celno-skarbowe dbają o to, aby państwo otrzymywało należne wpływy podatkowe, cła i akcyzę. Wreszcie, kontrole mają na celu sprawdzenie, czy przedsiębiorstwa i osoby prywatne przestrzegają przepisów celno-skarbowych i celnych.

Jak wygląda kontrola i czego dotyczy?

Czynności kontrolne mogą być wykonywane w urzędzie celno-skarbowym, w siedzibie kontrolowanego, w miejscu prowadzenia lub przechowywania ksiąg podatkowych oraz w każdym innym miejscu związanym z prowadzoną przez kontrolowanego działalnością, w tym w lokalu mieszkalnym lub w miejscach, w których mogą się znajdować urządzenia, towary lub dokumenty dotyczące tych urządzeń, towarów lub czynności podlegających kontroli.

Wszczęcie kontroli celno-skarbowej następuje z urzędu, na podstawie upoważnienia do przeprowadzenia kontroli celno-skarbowej udzielonego kontrolującemu. Datą wszczęcia kontroli celno-skarbowej jest dzień doręczenia kontrolowanemu upoważnienia do przeprowadzenia kontroli celno-skarbowej. Kontrola celno-skarbowa powinna być zakończona bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w terminie 3 miesięcy od dnia jej wszczęcia.

W ramach kontroli celno-skarbowej funkcjonariuszom przysługuje uprawnienie m.in. do żądania udostępniania akt, ewidencji, ksiąg i wszelkiego rodzaju dokumentów związanych z przedmiotem kontroli; wstępu, przebywania i poruszania się na gruncie oraz w budynku, lokalu lub innym pomieszczeniu kontrolowanego; dokonywania oględzin; legitymowania lub ustalania w inny sposób tożsamości osób, jeżeli jest to niezbędne na potrzeby kontroli; przesłuchiwania kontrolowanego lub świadków; zabezpieczania dowodów; powoływania biegłych oraz wiele innych.

Z czynności kontrolnych mających istotne znaczenie dla sprawy, w szczególności z oględzin, zabezpieczenia dowodów, przesłuchania kontrolowanego lub świadka i innych sporządza się protokół. Po zakończeniu czynności kontrolnych dokonywanych w czasie kontroli celno-skarbowej zasadniczo sporządza się wynik kontroli. Doręczenie wyniku kontroli kończy kontrolę celno-skarbową. Jeśli w wyniku kontroli zostaną ujawnione nieprawidłowości, to na określone podmioty mogą zostać nałożone sankcje – takie jak kary finansowe, konfiskata towarów czy też wszczęcie postępowań karnoskarbowych.

Bądź na bieżąco z najważniejszymi zmianami podatkowymi, dołącz do Instytutu Rejestracja IKiDP