Fundacje rodzinne w Polsce stają się coraz bardziej popularnym narzędziem zarządzania majątkiem rodzinnym oraz planowania sukcesji. Ich głównym celem jest ochrona i pomnażanie majątku rodzinnego, a także zapewnienie harmonijnego przekazywania go kolejnym pokoleniom. Ważnym aspektem funkcjonowania fundacji rodzinnej jest odpowiednia dokumentacja oraz spełnienie obowiązków podatkowych.
Deklaracje podatkowe w fundacji rodzinnej
Szerzej kwestie dotyczące opodatkowania fundacji rodzinnej zostały przez nas poruszone tutaj – Opodatkowanie fundacji rodzinnej. Poza tym, trzeba jednak wskazać, że fundacja rodzinna jest zobowiązana do złożenia do urzędu skarbowego deklaracji o wysokości dochodu osiągniętego w roku podatkowym. Deklaracja ta powinna być złożona według ustalonego wzoru w terminie do końca trzeciego miesiąca następnego roku kalendarzowego. Przykładowo, za rok podatkowy kończący się 31 grudnia 2023 roku, deklarację należy złożyć do 31 marca 2024 roku.
Deklaracje te są składane przez samą fundację, z wyłączeniem fundatorów i beneficjentów fundacji rodzinnej. To oznacza, że obowiązek ten nie dotyczy indywidualnych członków rodziny, którzy mogą być beneficjentami fundacji. Wszystkie fundacje rodzinne muszą zatem złożyć tzw. roczną deklarację CIT-8FR. Formularz składa fundacja rodzinna i fundacja rodzinna w organizacji w rozumieniu ustawy o fundacji rodzinnej, na podstawie art. 24s ust. 1 ustawy CIT.
Zgodnie z art. 27 ust. 1da ustawy o CIT, jeśli fundacja uzyskuje dochody, które nie są zwolnione z podatku, będzie również zobligowana do złożenia rocznego zeznania CIT-8. Istotna jest także informacja CIT/F, która to jest załącznikiem do zeznania CIT-8. Sporządza ją fundacja, która prowadzi działalność gospodarczą wykraczającą poza zakres określony w art. 5 ustawy z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej.
Dokumentacja wewnętrzna fundacji rodzinnej
Jeśli chodzi natomiast o dokumentację wewnętrzną fundacji rodzinnej, to warto pamiętać, że podstawowym dokumentem regulującym działalność fundacji rodzinnej jest jej statut. Statut powinien określać jej cele, zasady działania, strukturę zarządzania oraz sposób dysponowania majątkiem fundacji. Jest to dokument, który musi być starannie przygotowany, aby zapewnić zgodność z przepisami prawa oraz skuteczne funkcjonowanie fundacji. W statucie należy określić majątek początkowy przekazany fundacji (tzw. fundusz założycielski) oraz zasady jego zarządzania i dysponowania. Warto wymienić źródła finansowania działalności fundacji. Nadto, warto także pamiętać, że statut powinien precyzować procedury zmiany jego treści oraz rozwiązania fundacji. Należy również wskazać, co stanie się z majątkiem fundacji po jej rozwiązaniu.
Następnie wniosek o rejestrację fundacji rodzinnej należy złożyć w odpowiednim sądzie rejestrowym. Procedura rejestracji powinna zostać zakończona w terminie sześciu miesięcy od dnia przyjęcia aktu założycielskiego. Na potrzeby rejestracji fundacji rodzinnej konieczne jest wypełnienie oraz podpisanie następujących formularzy: RFR-W (wniosek o rejestrację fundacji); RFR-WB – załącznik wskazujący na członków zgromadzenia beneficjentów); RFR-WK (załącznik wskazujący zarząd i/lub radę nadzorczą) oraz RFR-WM (załącznik uwzględniający przedmiot wykonywanej przez fundację działalności gospodarczej).
Poza tym, fundacje rodzinne są zobowiązane do prowadzenia pełnej księgowości. Fundacja rodzinna w Polsce jako osoba prawna podlega bowiem przepisom ustawy o rachunkowości. Przepisy te mają na celu zapewnienie przejrzystości finansowej oraz rzetelnego przedstawienia sytuacji majątkowej i finansowej fundacji. Z uwagi na to, wobec fundacji rodzinnej nałożono obowiązki dotyczące przyjęcia odpowiedniej polityki rachunkowości, prowadzenia ksiąg rachunkowych, okresowego ustalania lub sprawdzania drogą inwentaryzacji rzeczywistego stanu aktywów i pasywów, a także sporządzanie sprawozdań finansowych. O te dokumenty w fundacji także należy zatem szczegółowo zadbać.
Kolejne dokumenty, o których warto pamiętać i które warto przygotować wcześniej odnoszą się do działalności wewnętrznej fundacji. Kluczowym organem fundacji jest zgromadzenie beneficjentów, które ma obowiązek podejmować w trakcie swojego działania istotne uchwały, w tym m.in. udzielać absolutorium członkom organów fundacji.
Podsumowując zatem, fundacje rodzinne w Polsce muszą spełniać szereg obowiązków podatkowych oraz prowadzić odpowiednią dokumentację wewnętrzną. Kluczowe jest prawidłowe sporządzenie statutu oraz innych wewnętrznych dokumentów, a także prowadzenie księgowości oraz ewidencji majątku fundacji. Przestrzeganie tych zasad zapewnia transparentność i zgodność z przepisami prawa, co jest niezbędne do prawidłowego funkcjonowania fundacji i ochrony majątku rodzinnego.
Praktyczne informacje znajdziesz w naszych kursach dotyczących fundacji rodzinnej https://platforma.ikidp.pl/courses/jak-prowadzic-fundacje-rodzinna-podatki-rachunkowosc-dokumenty/