Urząd Skarbowy chce wydłużyć blokady kont bankowych

W Polsce urząd skarbowy ma prawo do blokowania kont bankowych podatników w określonych sytuacjach. Blokada kont bankowych jest jednym ze środków, które może zostać zastosowany przez organy podatkowe w celu egzekwowania wierzytelności podatkowych i zapewnienia rzetelnego poboru należności podatkowych, ale także w przypadku podejrzeń co do legalności danych środków. Ma to na celu przede wszystkim walkę z rożnego rodzaju oszustwami podatkowymi.

Blokada kont bankowych przez fiskusa

Mimo tego, iż zwykle mówi się, że to ,,bank zablokował konto”, to tak naprawdę jest on tylko wykonawcą decyzji podejmowanych przez inne podmioty. Zgodnie z ustawą z dnia 17 czerwca 1966 roku o postępowaniu egzekucyjnym w administracji oraz KPC, blokadę może odpowiadać natomiast np. Urząd Skarbowy na podstawie podjętej odpowiedniej decyzji w tym zakresie. W takim wypadku bank nie musi informować klienta o zajęciu środków. Obowiązek przekazania wiadomości należy do organu egzekucyjnego, czyli np. Urzędu Skarbowego czy też komornika.

Procedura blokady konta bankowego rozpoczyna się od przesłania przez urząd skarbowy do banku decyzji o blokadzie. Decyzja taka zawiera informacje dotyczące danej osoby, wskazanej kwoty, środków, okresu, na jaki stosuje się blokadę oraz numer rachunku bankowego objętego blokadą. Bank, który otrzyma decyzję o blokadzie, jest zobowiązany do zablokowania rachunku dłużnika w odpowiednim czasie. Blokada konta bankowego powoduje, że dana osoba nie ma dostępu do środków znajdujących się na zablokowanym koncie. Oznacza to, że nie będzie mogła wypłacać ani dokonywać żadnych transakcji finansowych z tego konta, dopóki blokada nie zostanie uchylona.

Taka blokada następuje zwykle w związku z podejrzeniem, że dane środki pochodzą z nielegalnej działalności przestępczej lub transakcje na koncie mogą mieć związek z jakimś przestępstwem. Warto przy tym jednak pamiętać, że nie wszystkie środki mogą zostać zablokowane na koncie – nie dotyczy to np. świadczeń z 500+, pomocy społecznej, alimentów, świadczeń rodzinnych oraz innych, zwolnionych z egzekucji. Na koncie musi pozostać także pozostać tzw. kwota wolna od zajęć, która może wynosić maksymalnie 75 proc. minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w danym roku.

Wydłużenie blokady przez US?

W przedstawionym w ubiegłym tygodniu obszernym projekcie zmian w Ordynacji podatkowej zawarte są propozycje nowych przepisów dotyczących różnych kwestii, m.in. wprowadzenia możliwości blokowania środków na rachunkach bankowych w systemie STIR. STIR, czyli System Teleinformatyczny Izby Rozliczeniowej to narzędzie służące do przetwarzania danych przekazywanych przez instytucje bankowe oraz SKOK-i w celu analizy ryzyka wykorzystania sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych.

Celem takiej zmiany jest rozszerzenie kompetencji szefa Krajowej Administracji Skarbowej w celu zwalczania oszustw podatkowych. Zgodnie z proponowanymi zmianami, zamrażanie środków może dotyczyć nie tylko rachunków w bankach czy spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych, ale także u innych dostawców usług płatniczych. Fiskus dąży do zwiększenia skuteczności walki z oszustwami, dlatego Ministerstwo Finansów chce wydłużyć okres prewencyjnych blokad kont bankowych do 96 godzin. Dodatkowo, planuje się także umożliwienie blokowania prywatnych rachunków jednoosobowych przedsiębiorców. Wszystkie te zmiany mają na celu wzmocnienie nadzoru podatkowego i umożliwienie bardziej skutecznego zapobiegania potencjalnym nadużyciom w systemie podatkowym.

Co ciekawe, zgodnie z danymi Ministerstwa Finansów, w pierwszym kwartale 2023 liczba blokad rachunków bankowych z wykorzystaniem STIR wzrosła o ponad 54%, a o ponad 17% zwiększyła się liczba zablokowanych rachunków. W najbliższym czasie liczby te mogą ulec jeszcze większemu wzrostowi, jeżeli w życie wejdą planowane zmiany. Wówczas bowiem blokada konta bankowego może być jeszcze łatwiejsza i wprowadzana na jeszcze dłuższe okresy. Blokowane mogą być także po ewentualnych nowelizacjach nie tylko konta przedsiębiorców, ale także prywatne.

Warto także pamiętać, że w skrajnych przypadkach Urząd Skarbowy ma prawo wydłużyć blokadę rachunku bankowego nawet do trzech miesięcy. Taka sytuacja może powodować całkowite sparaliżowanie działalności przedsiębiorcy, co w ostateczności może doprowadzić do likwidacji firmy. Skutki blokady konta dla przedsiębiorcy mogą być nieodwracalne, nawet jeśli podatnik ostatecznie wygra spór na etapie sądu administracyjnego po jakimś czasie.