Fundacja rodzinna ma na celu gromadzenie mienia rodzinnego, a w związku z tym istnieje szereg obowiązków oraz regulacji prawnych, które to odnoszą się do kwestii podatkowych. Warto zatem przed założeniem fundacji rodzinnej szczegółowo zapoznać się z kluczowymi aspektami podatkowymi związanymi z fundacją rodzinną.
Fundacja rodzinna a jej cele i podatki
Zarządzanie mieniem rodzinnym w fundacji rodzinnej powinno mieć miejsce zatem w interesie beneficjentów – nie zaś w interesie Skarbu Państwa, fiskusa, otoczenia gospodarczego czy też ZUS albo osób obcych. Beneficjentami są zaś osoby, które zgodnie ze statutem fundacji rodzinnej są uprawnione do uzyskiwania określonych świadczeń. Jednym z celów fundacji rodzinnej jest także spełnianie tych świadczeń na rzecz beneficjentów fundacji rodzinnych, a w związku z tym powstaje wiele wątpliwości w zakresie kwestii podatkowych dotyczących fundacji rodzinnych.
W ustawie nie zostało jednak wprost określone, w jakiś sposób należy spełniać te świadczenia, z jakich funduszy, w jaki sposób, z jakich środków. Istotna jest tutaj rola fundatora, jednak fundator musi mieć świadomość, że realizacja tych celów odbywa się przy określonych zasobach, określonym systemie i nie należy ze spełnianiem tych świadczeń przesadzić. Możemy mieć tutaj do czynienia zarówno ze świadczeniami pieniężnymi, jak i niepieniężnymi. Gdy bowiem fundacja traci płynność zobowiązań wobec osób trzecich i ta niezdolność trwa dłużej niż 3 miesiące, to wówczas zarząd powinien powstrzymać realizację benefitów, aby zapewnić płynność fundacji. Przy ich dalszym wypłacaniu może zaś istnieć konieczność dofinansowania fundacji, a nawet zwrotu środków, jeżeli zostały nieprawidłowo wypłacone.
Kluczowe aspekty podatkowe
Warto także wskazać, że fundacja rodzinna jest nie tylko użytecznym narzędziem do zarządzania rodziną firmową, ale także stanowi efektywny sposób planowania podatkowego. Zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób prawnych, fundacja rodzinna podlega podatkowi CIT jako osoba prawna, ale korzysta z zwolnienia podmiotowego. Dopóki nie dokonuje wypłat dla beneficjentów, unika opodatkowania CIT. Podobnie jak estoński CIT, opodatkowanie fundacji rodzinnej następuje dopiero w momencie wypłaty świadczeń lub likwidacji. Stawka podatku wynosi 15% od wartości wypłaconego świadczenia, co jest korzystne w porównaniu z innymi formami organizacyjnymi. Co więcej podatek nie jest płacony przez beneficjenta, ale fundację rodzinną.
Mimo korzystnego opodatkowania podatkiem dochodowym, fundacja rodzinna jest jak każda inna osoba prawna podatnikiem innych podatków. Jeśli posiada nieruchomości, musi uiścić z nimi związany podatek. Wynajmując nieruchomości dla działalności gospodarczej fundatora lub beneficjentów, musi również zapłacić CIT. Dodatkowo, fundacja może być również podatnikiem podatku od towarów i usług, podatku minimalnego od nieruchomości komercyjnych, podatek od czynności cywilnoprawnych w zakresie w jakim w ramach swojej działalności podlega opodatkowaniu.
Chociaż fundacja jest podatnikiem podatku od towarów i usług oraz podatek od czynności cywilnoprawnych, to w kontekście zakładania fundacji rodzinnej oraz przekazywanie do niej majątku, występuje zwolnienie z obowiązku płacenia PCC. Jeśli chodzi natomiast o VAT, to fundacja rodzinna, jako osoba prawna prowadząca działalność gospodarczą, może być zarejestrowana jako czynny podatnik VAT. Nie ma tutaj wyłączenia dla rejestracji w celach VAT ani w ustawie o VAT, ani w ustawie o fundacjach rodzinnych. Niemniej jednak, przepisy dotyczące fundacji rodzinnych nie określają specjalnych zasad opodatkowania VAT dla tych podmiotów. W związku z tym opodatkowanie VAT fundacji rodzinnej odbywa się zgodnie z ogólnymi przepisami ustawy o VAT.
Jeśli chodzi o podatek dochodowy od osób fizycznych, to warto wskazać, iż PIT w fundacji rodzinnej zależy od relacji rodzinnych. Świadczenia otrzymywane przez beneficjentów zasadniczo podlegają stawce w wysokości 15% płaconej przez fundację od wartości wypłacanego świadczenia, chyba że są to beneficjenci spoza rodziny fundatora. Jest bowiem kilka wyjątków, które pozwalają beneficjentom z zerową grupą podatkową wobec fundatora uniknąć opodatkowania świadczeń po rozwiązaniu fundacji (np. małżonkowie albo zstępni).
Podsumowując, fundacje rodzinne stanowią istotne narzędzie nie tylko dla realizacji celów gospodarczych związanych z danymi firmami rodzinnymi, ale również dla zarządzania majątkiem rodzinnym i minimalizacji obciążeń podatkowych. Warto skorzystać z pomocy specjalistów, takich jak doradcy podatkowi i prawnicy, aby skutecznie korzystać z dostępnych ulg i zabezpieczeń podatkowych, a także aby odpowiednio rozliczać wydatki oraz przychody związane z funkcjonowaniem takiej fundacji.
Poznaj instytucję fundacji rodzinnej z prof. Adamem Mariańskim. Dowiedz się, jakie są praktyczne korzyści z założenia fundacji Kurs – Fundacja rodzinna