Fundacja rodzinna – sposób na zabezpieczenie rodzinnego majątku
W ostatnim czasie w polskim prawie zachodzi szereg różnego rodzaju zmian. Nowelizacje dotknęły także kwestii związanych z wprowadzeniem do polskiego porządku prawnego nowego podmiotu, jakim jest fundacja rodzinna. Jej podstawowym założeniem jest stworzenie dla rodzinnych biznesów sposobu na zabezpieczenie rodzinnego majątku.
Fundacja rodzinna – ustawa podpisana i opublikowana w Dzienniku Ustaw
Związane jest to z faktem, iż w dniu 6 lutego 2023 r. Prezydent RP Andrzej Duda podpisał ustawę z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej. Ustawa wchodzi w życie po upływie trzech miesięcy od dnia jej ogłoszenia, które nastąpiło 21 lutego 2023 r., wobec czego pierwsze fundacje rodzinne w Polsce będą mogły zostać utworzone w maju 2023 roku. Warto zatem zastanowić się nad tym, czym w zasadzie jest fundacja rodzinna, dla kogo została przeznaczona, w jakim celu może funkcjonować ten podmiot oraz jakie regulacje przewidział w ustawie nasz prawodawca dla nowego podmiotu, jakim jest fundacja rodzinna.
Czym jest fundacja rodzinna?
Fundacja rodzinna jest organizacją, która może być w celu realizacji określonych celów – np. charytatywnych, kulturalnych, naukowych lub edukacyjnych. Fundacja rodzinna jest tworzona na zasadach przewidzianych w ustawie, a jej organizacja, funkcjonowanie i cele określa statut fundacji. Jest ona obecna także w innych systemach prawnych – np. w państwach takich jak Austria czy też Niemcy. Fundacja rodzinna może być finansowana ze środków własnych rodziny lub też z darowizn od darczyńców. Tworzenie fundacji rodzinnej może przynieść wiele korzyści – fundacja może być sposobem na utrwalenie dziedzictwa rodziny oraz przekazywanie wartości i tradycji z pokolenia na pokolenie. Poza tym, fundacja rodzinna jest podmiotowo zwolniona z podatku CIT w zakresie działalności zgodnej z ustawą.
Dzięki takiemu podmiotowi można pogodzić dwie ważne sfery: biznesu i życia prywatnego. Warto jednak pamiętać, że tworzenie fundacji rodzinnej wymaga od rodziny zaangażowania czasu, środków finansowych i ludzkich zasobów. Trzeba też liczyć się z obowiązkami związanymi z prowadzeniem takiej organizacji, takimi jak konieczność raportowania działalności fundacji w urzędach podatkowych i innych instytucjach czy przestrzeganie przepisów dotyczących prowadzenia rachunkowości i audytów.
Sposób na zabezpieczenie rodzinnego majątku
Podstawowym założeniem funkcjonowania i wprowadzenia fundacji rodzinnej jest jednak zabezpieczenie rodzinnego majątku. Związane jest to z tym, że osoby będące założycielami rodzinnego biznesu (fundatorzy) w drodze takiej fundacji mogą wnieść do fundacji określony majątek (np. w postaci danego przedsiębiorstwa), a beneficjenci wskazani przez fundatora czerpią korzyści z tego tytułu.
Do tej pory bowiem w Polsce istniał szereg problemów związanych z sukcesją prawną danego przedsiębiorstwa. Aspekty rodzinne i biznesowe były bowiem ,,mieszane” w trakcie postępowania spadkowego, gdzie po danej osobie należące do niej przedsiębiorstwo mogło dziedziczyć kilka osób. Często te osoby nie mogły się także porozumieć co do wizji działania danej firmy, jej dalszych losów, zarządzania tym przedsiębiorstwem oraz jego ewentualnym podziałem. Część spadkobierców mogła być także zainteresowana samodzielnym przejęciem firmy, a postępowania w tym zakresie potrafiły trwać przez wiele lat, na czym traciła renoma danego przedsiębiorstwa.
Wprowadzenie do polskiego systemu prawnego instytucji fundacji rodzinnej ma zatem na celu poprawę otoczenia prawnego sukcesji firm. Wiele z polskich firm stanowi obecnie rodzinny biznes, szacuje się, że jest ich ponad 800 tys. Dzięki fundacji rodzinnej możliwe będzie zatrzymanie majątku przedsiębiorstwa w rękach „jednej osoby”, czyli fundacji. Z uwagi na to dane przedsiębiorstwo może się dalej rozwijać i realizować nowe biznesy. Poprzez kontynuowanie działalności w ramach fundacji rodzinnej możliwe będzie także jasne i proste określenie reguł zarządzania daną firmą oraz jej majątkiem i to w zakresie kilku pokoleń.
Jak wskazuje Ministerstwo Finansów, fundacja rodzinna ma zapewnić rodzinie środki finansowe, a przy tym realizować wizję fundatora i dbać o wartości przyjęte przez niego w biznesie. Takie regulacje mają się przyczynić natomiast do tego, aby zyskali na tym nie tylko właściciele biznesu, ale także pracownicy, jak również cała polska gospodarka.
Profesor Adam Mariański, współtwórca ustawy o fundacjach rodzinnych, w kursie „Fundacje rodzinne” tak mówi o wartościach fundacji dla rodzinnych biznesów: „…marzeniem każdego właściciela przedsiębiorstwa rodzinnego jest jego zabezpieczenie dla przyszłych pokoleń, przy czym często podstawowym założeniem jest to, że firmę przejmą dzieci… a tylko około 10% firm w Polsce ma jakąkolwiek strategię sukcesyjnym… a warto przygotować firmę i rodzinę do sukcesji, także do transferów pokoleniowych w kolejnych pokoleniach…”
Ustawa wchodzi w życie 21 maja 2023 r., już teraz warto poznać całość zagadnień dotyczących fundacji rodzinnych i zaplanować zabezpieczenie rodzinnego biznesu. Sprawdź i skorzystaj z