Rachunkowość fundacji rodzinnej
Rachunkowość fundacji rodzinnej stanowi istotny element zarządzania finansami oraz realizacji celów tej organizacji. Fundacja rodzinna jest osobą prawną utworzoną w celu gromadzenia mienia, zarządzania nim w interesie beneficjentów oraz spełniania świadczeń na rzecz beneficjentów. Rachunkowość jest zaś sformalizowanym systemem, odzwierciedlającym proces prowadzonej działalności gospodarczej i służy jej ocenie. W jaki sposób należy zatem prowadzić taką rachunkowość w ramach fundacji rodzinnej?
Rachunkowość w fundacjach rodzinnych
Przy kwestiach związanych z fundacją rodzinną musimy brać pod uwagę różnego rodzaju akty prawne – w tym przede wszystkim ustawę o fundacjach rodzinnych, jak i ustawę o rachunkowości (niekiedy także inne akty prawne takie jak ustawa o PIT, ustawa o CIT czy też ustawa o VAT). Pojawia się zatem pytanie – jakie cele powinna spełniać księgowość fundacji rodzinnej? Są to przede wszystkim:
- informacja dla fundatora,
- kontrola realizacji świadczeń,
- funkcja fiskalna.
Kwestie rachunkowe mogą być określone na rożny sposób, przyjęte np. w statucie fundacji, gdyż to jak określimy rozwiązania w statucie będzie to wpływało na rozwiązania rachunkowe fundacji, co oczywiście jest bardzo istotne w praktyce. Zatem na początku musimy we właściwy sposób skomponować statut, bo w innym przypadku może dojść do określonych kłopotów. Tutaj powierzając rachunkowość fundacji rodzinnych kancelarii, doradcy podatkowemu w biurze rachunkowym, czy to pracując jako główny księgowy fundacji rodzinnej musimy wziąć pod uwagę parę niezwykle istotnych aspektów.
Otóż to nie będzie taka zwykła księgowość podatkowa. W tym wypadku będziemy musieli zwrócić uwagę na specyfikę tej ustawy o fundacjach rodzinnych, która w swoich postanowieniach zawiera aż 8 rodzajów działalności nieopodatkowanej oraz cele zupełnie odmienne niż klasycznej fundacji, ale będziemy też musieli zwrócić uwagę na zagadnienia podatkowe. Przede wszystkim, nie będzie podatku z tych podstawowych ośmiu rodzajów określonych w artykule 5 ustawy o fundacji rodzinnej. Natomiast musimy wziąć pod uwagę, że podobnie, jak w CIT estońskim będą opodatkowane wydatki.
O czym pamiętać przy księgowości w fundacji rodzinnej?
Fundacja rodzinna posiada ściśle określone cele. Te cele są bardzo istotne, bo po raz pierwszy wprowadza się w polski system podatkowy przepisy które mają które mają na cel zabezpieczenie funkcjonowania i zabezpieczenie ciągłości gromadzenia majątku przez całe pokolenia polskich przedsiębiorstw. Bez względu na to, jakie składniki tam mienia się pojawią, celem fundacji rodzinnej jest gromadzenie mienia. Jest to także związane z komponowaniem polityki rachunkowości oraz planu kont. Zatem celem fundacji jest również zarządzanie mieniem w interesie beneficjentów – nie mamy tutaj zatem takiego celu stricte gospodarczego, tylko cel jest znacznie na wyższym poziomie, ponieważ będziemy mieli do czynienia z różnymi składnikami majątku i w różny sposób trzeba będzie podejść do zagadnień zarządzania. To będzie wymuszać pewnego rodzaju zmiany sposobu myślenia o zarządzaniu właśnie takim konglomeratem majątkowym, gdzie w fundacji rodzinnej mogą znaleźć się i udziały i akcje spółek i nieruchomości i inny majątek.
Mogą to być różnego typu walory finansowe, instrumenty finansowe, a w pewnym zakresie również gospodarstwo rolne. Nadto, celem będzie również spełnianie świadczeń na rzecz beneficjentów – to jest takim celem partykularnym, ale niezwykle ważnym, ponieważ ten cel jest przypisany woli fundatora. Również tutaj będziemy mieli do czynienia z zarządzaniem w fundacji różnego rodzaju papierami wartościowymi i różnego rodzaju inwestycjami finansowymi.
Pierwszym krokiem w prowadzeniu rachunkowości fundacji rodzinnej jest rejestracja podmiotu oraz klasyfikacja jego działalności. Fundacje rodzinne uzyskują dochody z różnych źródeł, takich jak darowizny, dotacje, zyski z inwestycji czy też dochody z działalności gospodarczej. Te dochody powinny być dokładnie rejestrowane na odpowiednich kontach.
Nadto, fundacja rodzinna podejmuje także działania w celu osiągnięcia swoich statutowych celów. Wydatki związane z realizacją tych celów, takie jak koszty organizacji wydarzeń czy realizacji różnego rodzaju projektów, powinny być odpowiednio dokumentowane i księgowane na właściwych kontach.
Podsumowując, rachunkowość fundacji rodzinnej jest kluczowym elementem efektywnego zarządzania jej finansami oraz realizacji celów statutowych. Przy zachowaniu zasad etyki i transparentności, fundacja może efektywnie śledzić swoje dochody i wydatki, monitorować wykorzystanie środków oraz dostarczać odpowiednie informacje swoim interesariuszom. Współpraca z doświadczonymi księgowymi lub ekspertami finansowymi może pomóc w zapewnieniu odpowiedniego prowadzenia rachunkowości i przestrzeganiu obowiązujących przepisów.
Chcesz prowadzić rachunkowość fundacji rodzinnej? Sprawdź i skorzystaj z kursu Rachunkowość fundacji rodzinnej